Koło pionowe / kąt pionowy
Dzięki temu, że koło pionowe można ustawić pod kątem 0° względem kierunku grawitacji lub 0° względem kierunku
poziomego, istnieje możliwość określenia kątów względem kierunku grawitacji.
3.2 Położenia lunety 4 3
Aby odczyty koła poziomego można było prawidłowo określić względem kąta pionowego, mówi się o położeniach
lunety, tj. w zależności od kierunku lunety względem panelu obsługi można określić, w jakim „położeniu" odbywał się
pomiar.
Położenie urządzenia widoczne na rysunku 4 nazywane jest położeniem lunety 1.
Położenie urządzenia widoczne na rysunku 3 nazywane jest położeniem lunety 2.
3.3 Pojęcia i ich znaczenie
Oś celowa
Pozioma oś obrotu
Oś obrotu instrumentu
Zenit
Horyzont
Nadir
Koło pionowe
Kierunek pionowy
Kąt wertykalny (V)
Kąt wysokości
Koło poziome
Kierunek poziomy
Kąt horyzontalny (Hz)
Linia prowadząca przez krzyż nitkowy i środek obiektywu (oś lunety).
Oś obrotu lunety.
Oś obrotu całego urządzenia.
Zenit odpowiada kierunkowi siły ciążenia odwróconemu do góry.
Horyzont oznacza kierunek prostopadły do kierunku siły ciążenia i jest
ogólnie nazywany kierunkiem poziomym.
Nadir oznacza kierunek siły ciążenia w dół.
Kołem pionowym określa się koło kątowe, którego wartości zmieniają się
podczas poruszania lunetą w górę lub w dół.
Jako kierunek pionowy określa się odczyt na kole pionowym.
Kąt pionowy jest odczytem wskazania na kole pionowym.
Kąt pionowy jest najczęściej równoważony z kierunkiem siły ciążenia za
pomocą kompensatora, z „odczytem zerowym" w zenicie.
Katy wysokości są odniesione względem „zera" na horyzoncie i są mie-
rzone dodatnio w górę i ujemnie w dół.
Kołem poziomym określa się koło kątowe, którego wartości zmieniają się
podczas obracania urządzenia.
Jako kierunek poziomy określa się odczyt na kole poziomym.
Kąt poziomy to różnica pomiędzy dwoma odczytami na kole poziomym,
choć często sam odczyt z koła jest również nazywany kątem.
pl
177