carboxyhemoglobine (COHb) omkeerbaar gebonden aan
hemoglobine. Er is echter een geringe hoeveelheid aanwezig
in het plasma. De affiniteit van hemoglobine voor CO is meer
dan 200 keer sterker dan de affiniteit voor zuurstof. Dit
vermindert de zuurstoftransportcapaciteit van het bloed en
heeft een effect op de dissociatie van oxyhemoglobine
waardoor de zuurstoftoevoer naar het weefsel verder wordt
vermindert. De chemische structuur van CO blijft onveranderd
in het lichaam en de CO wordt geëlimineerd in de uitgeademde
lucht. De eliminatie wordt bepaald door dezelfde factoren die
van toepassing zijn bij absorptie. De halfwaardetijd bij het
inademen van kamerlucht is 2-6,5 uur, afhankelijk van de
initiële COHb-concentratie[1] .
Als de CO-concentratie in de ingeademde lucht constant is, zal
de COHb-concentratie in het bloed na enkele uren een
evenwicht (verzadiging) bereiken. De snelheid waarmee het
evenwicht wordt bereikt, hangt echter af van vele factoren,
zoals longventilatiesnelheid (lichaamsbeweging) en alveolaire
capillaire overdracht, werking van hart,
bloedhemoglobineconcentratie, luchtdruk en zuurstof- en
kooldioxideconcentratie in de ingeademde lucht. De twee
belangrijkste factoren bij het bepalen van de COHb-
concentratie zijn de CO-concentratie en de duur van de
blootstelling.
De effecten van verschillende COHb-verzadigingsniveaus in
het bloed op gezonde volwassenen zijn weergegeven in
Tabel 1 hieronder.
Tabel 1: Gezondheidseffecten van COHb-bloedspiegels op
gezonde volwassenen
Parts per
Effecten op volwassenen
million (ppm)
100
Lichte hoofdpijn, misselijkheid, vermoeidheid
(griepachtige symptomen).
200
Duizeligheid en hoofdpijn binnen 2–3 uur.
400
Misselijkheid, frontale hoofdpijn, sufheid,
verwardheid en snelle hartslag. Risico voor het
leven na meer dan 3 uur van blootstelling.
800
Ernstige hoofdpijn, convulsies, vitaal orgaan falen.
Overlijden mogelijk binnen 2–3 uur.
Afbeelding 8
De relatie tussen de CO-concentratie en de duur van de
blootstelling kan voor een bepaald COHb-percentage worden
berekend door de parameters van bovenstaande factoren te
bepalen. Afbeelding 8 hierboven toont voorbeelden voor een
persoon die aan lichte/matige lichaamsbeweging doet.
48 / 72
Chronische effecten op groepen met een hoog risico:
Personen met coronaire hartziekte die worden blootgesteld
aan lage CO-concentraties vertonen verminderd vermogen tot
inspanning. Bovendien treedt door inspanning geïnduceerde
angina pectoris bij deze patiënten blootgesteld aan lage CO-
concentraties eerder in. Koolmonoxide passeert gemakkelijk
de placenta en kan de normale ontwikkeling van de foetus in
gevaar brengen. Sommige risicogroepen zijn bijzonder
gevoelig voor de effecten van CO vanwege verschillende
orgaanproblemen of specifieke veranderingen [1], met name:
a) personen bij wie de zuurstoftransportcapaciteit is
afgenomen als gevolg van anemie of andere hemoglobine
aandoeningen;
b) personen met een verhoogde zuurstofbehoefte zoals die
zich voordoet bij koorts, hyperthyreoïdie of zwangerschap;
c) personen met systemische hypoxie als gevolg van
respiratoire insufficiëntie;
d) personen met hart- en vaatziekten, en met elke vasculaire
insufficiëntie.
WHO-richtlijnen [1] stellen een COHb van 2,5% niet te
overschrijden ter bescherming van niet-rokers en van mensen
van middelbare en oudere leeftijd met een bewezen of latente
coronaire hartziekte tegen acute ischemische hartaanvallen,
en ter bescherming van foetussen van niet-rokende zwangere
vrouwen tegen ongewenste hypoxische effecten.
Onderstaande WHO-richtwaarden en perioden van
tijdgewogen gemiddelde blootstellingen zijn vastgesteld op een
zodanige wijze dat de COHb-concentratie van 2,5% niet wordt
overschreden, zelfs wanneer een normaal persoon zich
onderwerpt aan lichte of matige lichaamsbeweging:
•
100 mg/m³ (90 ppm) gedurende 15 minuten;
•
60 mg/m³ (50 ppm) gedurende 30 minuten;
•
30 mg/m³ (25 ppm) gedurende 60 minuten;
•
10 mg/m³ (10 ppm) gedurende 480 minuten;
Normale COHb-concentraties:
omstandigheden zijn er bij mensen meestal lage COHb-
concentraties van tussen 0,3% en 0,7% in het lichaam
aanwezig. Deze niveaus worden beschouwd als gunstig noch
schadelijk.
Het roken van tabak:
Rokers worden blootgesteld aan
aanzienlijke concentraties CO. Bij rokers van sigaretten
varieert de COHb-concentratie tussen 5% - 9%. Bij zware
rokers van sigaren kan dit zelfs de 10% overstijgen.
Bibliografie
[1] Air quality guidelines, Second Ed. Chapter 5.5 Carbon
monoxide. WHO regionaal kantoor voor Europa, Kopenhagen,
DK. 2000.
http://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0020/123059/A
QG2ndEd_5_5carbonmonoxide.PDF
Contactgegevens
Voor onderhoud of contactgegevens, zie interlogix.com.
P/N 3102145 (ML) • REV C • ISS 15JUL15
Onder normale