20
Podstawy spawania
20.1
Spawanie elektrodą otuloną
Elektrody otulone są stosowane do powszechnie znane-
go ręcznego spawania elektrodami otulonymi. Podczas
procesu spawania otulina wraz z rdzeniem metalowym
ulega stopieniu. Topienie otuliny powoduje wytworzenie
gazu ochronnego. Wprowadzone do otuliny dodatki sto-
powe mogą podczas topienia uszlachetnić ciekłe jezior-
ko spawalnicze, a w rezultacie spoinę. Na powierzchni
jeziorka utworzona zostaje warstwa żużla, która zabez-
piecza je przed zbyt szybkim stygnięciem oraz dostępem
powietrza.
Rozróżnia się różne rodzaje otulin, ich grubości oraz
składy chemiczne. Rezultatem tego są różne właściwo-
ści elektrod oraz ich zastosowanie. Rodzaje oraz nazew-
nictwo podaje norma DIN EN 499.
Materiał podstawy
20.2
Spawanie metodą TIG
Spawanie metodą TIG jest procesem szeroko stosowa-
nym, dzięki któremu można otrzymać złącza o wysokiej
jakości.
W metodzie TIG elektroda jest nietopliwa, a gazem osło-
nowym jest gaz obojętny.
Gaz jest chemicznie obojętny, co oznacza, że nie wystę-
puje jego reakcja chemiczna z jeziorkiem ciekłego meta-
lu. Zazwyczaj, jako gaz osłonowy stosowany jest argon
o czystości 99.9%, ale można także stosować helu lub
mieszanki trójskładnikowe. Gaz osłonowy powinien być
suchy. Norma DIN 32526 podaje różne rodzaje gazów
osłonowych.
Podstawy spawania TIG
Nietopliwa elektroda wolframowa jest zainstalowana w
tulei zaciskowej uchwytu spawalniczego TIG, który może
być chłodzony powietrzem lub cieczą. Łuk spawalniczy
jarzy się między elektrodą a materiałem spawanym w
atmosferze gazu osłonowego. Łuk spawalniczy nadta-
pia element spawany tworząc jeziorko ciekłego metalu.
Gaz osłonowy zabezpiecza elektrodę wolframową, łuk
spawalniczy oraz jeziorko ciekłego metalu przed oddzia-
ływaniem powietrza (zabezpiecza przed utlenieniem
spoiny).
- 130 -
Elektroda
Otulina
Rdzeñ
Gaz/żużel
Łuk świetlny
Strefa roztopiona
Materiał dodatkowy może być dostarczany do strefy łuku
spawalniczego ręcznie lub w sposób zmechanizowany
przy zastosowaniu podajnika drutu dodatkowego bez-
prądowego. Skład chemiczny materiału dodatkowego
jest dobierany do składu chemicznego elementu spawa-
nego.
Gaz osłonow
Elektroda
wolframow
Dysza
Gaz
Spoina
Łuk
Spawanie metodą TIG może się odbywać prądem stałym
lub przemiennym. Rodzaj prądu oraz biegunowość zależą
od materiału spawanego.
Stale niestopowe, stopowe, miedź, tytan oraz tantal spa-
wane są prądem stałym z biegunowością ujemną.
Aluminium, magnez oraz ich stopy spawane jest prądem
przemiennym. Pozwala to na rozbicie tlenku aluminium
(czyszczenie katodowe) z powierzchni spawanego ele-
mentu.
Kształt elektrody wolframowej
Elektroda wolframowa powinna być zaostrzona w taki
sposób, aby rysy szlifierskie były wzdłuż osi elektrody.
Zaostrzenie elektrody w poprzek spowoduje szybsze jej
zużycie. Do spawania prądem stałym elektrody powinny
być zaostrzone jak ołówek. Kąt ostrzenia zależy od war-
tości natężenia prądu.
Do spawania prądem przemiennym elektroda powinna
mieć lekko fazowane krawędzie. Po zajarzeniu łuku ko-
niec elektrody przybierze kształt półkuli.
Podstawy spawania
Drut
Źródło prądu
Przedmiot
12.10