nie można wyrównać. Przyczyniają się one do zwiększonego zużycia,
brzeszczot piły może szybko ulec pęknięciu.
Oprócz tego częsta wymiana brzeszczotów nie jest mile widziana. A dla
wszystkich tych, którzy nie chcą zrezygnować z precyzyjnego prowadze-
nia brzeszczotów pił z płaskimi końcami (w przeciwieństwie do egzempla-
rzy z kołkiem poprzecznym), a nie chcieliby się godzić na związane z tym
niedogodności, przewidzieliśmy zacisk z kamieniami jarzmowymi:
Tym samym nie występuje tutaj boczne przekręcenie w zawieszeniu a
mimo tego brzeszczoty mogą swobodnie poruszać się do góry i w dół
wraz z ruchami ramion wyrzynarki bez narażenia ich na naprężenia gnące.
1. Założyć kamienie jarzmowe 1 (Rys. 7a) do przewidzianych do tego celu
otworów w stole wyrzynarki 2: W ten sposób określona zostaje prawid-
łowa długość zacisku. Uwaga: Nakrętki zaciskowe 3 winny być poluzo-
wane i skierowane do góry! Kamienie jarzma winny być włożone tak,
aby spiczaste końcówki były skierowane do siebie, a więc do
wewnątrz.
2. Włożyć brzeszczot piły 4 do środka szczelin zaciskowych i dokręcić
nakrętki zaciskowe 3 dostarczonym kluczem 5. Uwaga: Brzeszczot
piły winien być włożony jednakowo głęboko do szczeliny zaciskowej
obydwu kamieni jarzma.
3. Przesunąć stół wyrzynarki 2 do tyłu tak, jak to opisano powyżej i w
razie potrzeby odchylić osłonę brzeszczotu piły 6!
4. Przekręcić pokrętło 7 w lewo, aby poluzować naprężenie brzeszczotu
piły.
5. W razie potrzeby wyjąć brzeszczot piły i wprowadzić nowy brzeszczot
piły 4 z kamieniami jarzma do uchwytu brzeszczotu tak, jak to jest
przedstawione na ilustracji Rys. 7b. Przy tym można nacisnąć lekko
górne ramię, wzgl. w razie potrzeby poluzować więcej naprężenie
brzeszczotu za pomocą pokrętła 7. Uwaga: Zęby brzeszczotu winny
być skierowane w dół!
6. Przesunąć z powrotem stół do przodu tak, jak to opisano powyżej.
7. Wyregulować naprężenie brzeszczotu piły tak, jak to opisano w roz-
dziale „Dokładne ustawienie prawidłowego naprężenia brzeszczotu".
6.6.2 Brzeszczoty piły z kołkiem poprzecznym (Rys. 8):
Brzeszczoty z kołkiem poprzecznym nadają się w szczególności do prac z
wieloma zamkniętymi cięciami wewnętrznymi. W tym wypadku brzesz-
czot można szybko i komfortowo wyjąć z górnego uchwytu przesunąć
przez przecinany przedmiot i zawiesić z powrotem. Bardziej dokładny
opis znajduje się w rozdziale "Wycięcia wewnętrzne". Jednakże ostrożnie:
Precyzja prowadzenia brzeszczotów z poprzecznymi kołkami jest mniejsza
niż brzeszczotów pił z płaskimi końcówkami i kamieniami jarzmowymi!
Największą dokładność można uzyskać przy prowadzeniu cięcia tylko w
tym ostatnim przypadku.
1. Przesunąć stół wyrzynarki 1 do tyłu tak, jak to opisano powyżej i w
razie potrzeby odchylić osłonę brzeszczotu piły 2.
2. Przekręcić pokrętło 3 w lewo, aby poluzować naprężenie brzeszczo-tu
piły.
3. Zawiesić brzeszczot piły 4 zębami skierowanymi w dół w dolnym
uchwycie 5.
4. W razie potrzeby lekko nacisnąć na górne ramię 6 i wyjąć brzeszczot
piły ewentualnie znajdujący się w uchwycie. Zawiesić nowy brzeszczot
piły w górnym uchwycie 7. W razie potrzeby poluzować jeszcze bardziej
naprężenie brzeszczotu pokrętłem 2.
5. Po zawieszeniu brzeszczotu zwolnić ramię i ustawić naprężenie
brzeszczotu piły pokrętłem 2.
6. Wyregulować naprężenie brzeszczotu piły jak opisano w rozdziale
„Dokładne ustawienie prawidłowego naprężenia brzeszczotu".
6.6.3 Dokładne ustawienie właściwego naprężenia brzesz-
czotu (Rys. 9):
Prawidłowe naprężenie brzeszczotu ma współdecydujący wpływ na
dokładną jakość obróbki. Dlatego też należy je starannie ustawić, w razie
nadmiernego lub niedostatecznego naprężenia brzeszczot może się łatwo
zerwać.
Celem ustawienia naprężenia należy przekręcić pokrętło 1 (Rys. 9). Przy
przekręceniu pokrętła w prawo (w kierunku ruchu wskazówek zegara)
brzeszczot piły zostaje mocniej naprężony, przy przekręcaniu w lewo (w
kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara) brzeszczot zostaje
poluzowany.
Prawidłowo naprężony brzeszczot podczas „szarpnięcia" wydaje czysty
odgłos jak odgłos struny.
7 Praca na wyrzynarce:
7.1 Informacje ogólne dotyczące pracy na wyrzynarkach:
Wyrzynarka jest przede wszystkim maszyną do cięcia krzywolinijnego i
precyzyjnych wycięć. Typowe zastosowanie przedstawione jest na Rys.
10. W tym celu obrabiany przedmiot winien być starannie prowadzony
przez obsługującego. Prosimy pamiętać: Zazwyczaj wyrzynarki używane
są bez ogranicznika długości, ponieważ przy prowadzeniu „wymuszonym"
wzdłuż ogranicznika brzeszczot zaczyna „pływać" w szczególności w sło-
jach drewna.
Prosimy pamiętać o tym, iż brzeszczot piły tnie tylko podczas ruchu w dół,
w kierunku, w którym również skierowane są zęby.
Celem zapewnienia właściwej jakości cięcia należy bezwarunkowo prze-
strzegać następujących punktów:
• Podczas cięcia przedmiot należy dociskać do płyty roboczej z wyczu-
ciem i prowadzić nie używając nadmiernie siły; większy docisk do płyty
roboczej, mniejszy na brzeszczot.
• Dbać o to, aby obrabiany przedmiot dobrze dolegał do stołu wyrzynarki
(usunąć grat i opiłki)
• Dostosować posuw do wymagań brzeszczotu, szybkości i materiału
obrabianego przedmiotu.
• Przedmiot obrabiany wprowadzać powoli do brzeszczotu, w szczególno-
ści, gdy brzeszczot jest bardzo cienki a zęby są drobne, wzgl. obrabiany
przedmiot jest bardzo gruby. Pamiętać o tym: Zęby tną tylko podczas
ruchu w dół!
• Używać tylko brzeszczotów w należytym stanie!
• Nie pozostawiać włączonego urządzenia bez dozoru!
• Starannie narysować/wytrasować linię cięcia!
• Zadbać o dobre oświetlenie!
• Pracować zawsze z włączonym odpylaniem i starannie ustawić dyszę
powietrzną (patrz również „Montaż dyszy powietrznej").
• Najlepszą jakość obróbki uzyskuje się, gdy grubość drewna jest mniej-
sza aniżeli 25 mm.
• W przypadku grubości drewna powyżej 25 mm przedmiot obrabiany
należy prowadzić bardzo ostrożnie, aby brzeszczot się nie zakleszczał,
nie wyginał lub nie skręcał się i nie pękł.
• Celem uzyskania dokładnej linii cięcia należy pamiętać o tym, iż brzesz-
czot zawsze będzie próbował przemieszczać się wzdłuż linii słoja (doty-
czy to w szczególności cienkich brzeszczotów).
• Należy pamiętać, iż podczas przecinania okrągłych przedmiotów mogą
się one ewentualnie obracać na skutek ruchu piły i dlatego też powinny
być szczególnie mocno trzymane. W razie potrzeby zastosować odpo-
wiednie urządzenie mocujące obrabianego przedmiotu!
7.1.1 Dobór brzeszczotów pił:
Jak już wspomniano, prawidłowy dobór, dostosowany do przecinanego
materiału ma bardzo duży wpływ na jakość cięcia. Poniższa tabela
powinna posłużyć jako mała pomoc orientacyjna. Podczas doboru
pomocne jest oczywiście zawsze duże doświadczenie z wieloma materia-
łami i typami brzeszczotów. Tutaj można spokojnie dokonać kilku prób!
Porada: Brzeszczoty najczęściej są szczególnie zużyte w tym miejscu, w
którym podczas cięcia zęby są najbardziej obciążone i dlatego szybko się
tępią. Aby „wykorzystać" nie zużyte zęby, a tym samym wydłużyć czas
użytkowania brzeszczotów można sztucznie nieco „podwyższyć"
powierzchnie oparcia przedmiotu obrabianego.
W tym celu na stole wyrzynarki należy po prostu podłożyć podkładkę o
wielkości stołu o odpowiedniej wymaganej grubości mocując ją np. za
pomocą taśmy dwustronnie klejącej. W ten sposób można ciąć obrabiany
przedmiot jeszcze nie zużytymi zębami brzeszczotu.
Ma to szczególnie wtedy rację bytu, gdy przecina się drobnymi brzeszczo-
tami bardzo twarde materiały powodujące odpowiednio duże zużycie
zębów.
Dane liczbowe charakteryzujące „wielkości" uzębienia odnoszą się do
liczby zębów na cal długości brzeszczotów.
69