3. Torna kızağını 1 kabaca malzemeye doğru itmek için sıkıştırma
manivelasını 5 (Şekil 3) gevşetip torna kızağını yatak kılavuzun-
da istenen konuma getirip sıkıştırma manivelasını 5 yeniden sı-
kıştırın. El çarkını 4 çevirerek zımba ucunu hafif bir bakı ile mal-
zemenin ön tarafına oturtmak mümkündür. Tırtıllı vidayı 6 sıkıca
çekerek manşonu bu konuda sıkıştırmak mümkündür.
4. Birlikte hareket eden ucu ile birlikte mahrutu (veya kullanılan bir
aleti) gevşetmek için iş bittikten sonra manşon 2 el çarkı çevri-
lerek 4 mümkün olduğunca torna kızağına doğru çevrilmelidir.
Mahrut gevşer ve dışarı doğru çekilebilir.
Dikey kızak (Şekil 4)
Dikey kızak 1, el tekerini çevirerek 2 torna kaleminin 3 malzemenin
dönüş eksenine göre hareketini sağlar.
Bu durum, çalışma sırasında ayarı yani torna derinliğinin düzen-
lenmesine izin verir.
Dikkat: Makinenin el çarklarına ele ayarlanabilen ölçekli halkalar
takılmıştır: Kızağı önceden belirlenen bir tutar oranında hareket et-
tirmek için ölçek halkası 0'a ayarlanır. Yapılan çekmeyi el çarkını
çevirerek ölçekten okumak mümkündür.
Bunun haricinde malzemenin ön tarafındaki dikey bir yüzeyin ilen-
mesi (dikey tornalama) ve malzemenin "delinmesi" mümkündür.
Bundan dönüş ekseni dışında delerek tornalama ve dolayısı ile mal-
zemenin ayrışması anlaşılır.
Dikey kızak ile çalışmak
1. Dikey kızak (üst kızak ile birlikte) makine yatağının kılavuzundan
malzemenin işleneceği konuma doğru çekilebilir. Bunun için sı-
kıştırma manivelası 4 sökülür, kızak istenen konuma getirilir ve
sıkıştırma manivelası 4 yeniden sıkıştırılır.
2. Çalışma öncesinde ve sonrasında ihtiyaç halinde torna kalemi
3 el çarkı 2 çevrilerek ayarlanır.
Üst kızak (Şekil 5)
Üst kızak 1 tercihen uzunlamasına yönde torna kalemi ile birlikte çe-
lik kalem sapının doğrudan yönlendirilmesine ve hareket ettirilme-
sine izin verir.
Ayrıca bu makinemizde üst kızağı dışarı doğru açmak mümkündür:
Bu durum, torna kaleminin makinenin uzunlamasına aksına para-
lel hareket ettirilmesi yolu ile silindirik malzeme üretimine izin verir
(uzunlamasına torna): Ayrıca üst kızağı hafifçe açarak konik veya
kesik konu biçiminde bölümleri de tornalamak mümkündür.
Bunun için açılı bir ölçek monte edilmiştir, bu ölçek yardımı ile üre-
tilen koninin açısını belirlemek mümkündür.
Kızağın hassas kırlangıç kuyruğu kumandası üzerindeki hareket
yolu 60 mm'dir.
Üst kızakla çalışmak
- 88 -
Size teslim edilen hali ile 1 üst kızak tam olarak =0°, yeni (silindirik)
uzunlamasına tornalamaya göre ayarlanmıştır.
1. Torna kalemini 3 el çarkını 2 çevirerek radyal biçimde istenen ko-
numa getirin.
2. Makineyi çalıştırınız. Dikkat: Ayna korumasının 6 en alt konum-
da bulunmasına özen gösteriniz!
3. El çarkını 5 çevirerek üst kızağı 1 torna kalemi ile birlikte dönen
parça üzerinde istenen konumda uzunlamasına hareket ettire-
bilirsiniz.
Koni veya kesik koninin tornalanması gerektiğinde, üst kızak 1 is-
tenen açı ile dışarı açılabilir:
1. Üst kızak 1 el çarkı döndürülerek 5 sağa doğru hareket ettirile-
rek vidaya 4 ulaşılmasını sağlar.
2. Vida 4 sökülür ve açılı ölçekteki işaretlemeler ile 7 istenen ko-
nik yapıya göre ayarlanır.
3. Cıvatayı 4 tekrar sıkınız. El çarkı çevrilerek 5 üst kızak ve bu sa-
yede torna kalemi tornalama sırasında hareket ettirilir.
Lütfen, makinenin diğer al çarklarında olduğu gibi ölçek halkaları-
nın hareketli olduklarını ve sıfırlanabileceklerini göz önünde bulun-
durunuz. Çeliğin hareket miktarını ölçekten okuyabilirsiniz. El çar-
kının bir turu bir milimetre mesafeye denk gelir.
Üç yanaklı torna aynası (Şekil 6)
Germe aynası 1 işlenecek parçaların geçirilmesine ve gerilmesine
yarar. 8,5 mm çapında ve aynen makinenin çalışma mili gibi bir ge-
çişi vardır. Bu şekilde yaklaşık 8 mm çapa sahip yuvarlak malze-
meler de mile geçirilebilir!
Daha uzun bir malzeme milden geçirilerek takıldığı zaman, sola
doğru taştığı takdirde, yaralanma riski yüksektir. Bu durumda dö-
nen mile hiçbir şeyin takılmaması için özen göstermelisiniz. Alanı
özel olarak korumaya alınız.
Çalışma parçasının gerdirilmesi:
Paketle birlikte gelen pimleri 2 ve 3 her iki ayna gövdesindeki bu-
nun için öngörülen deliklere geçirip her iki ayna parçasını birbirine
doğru döndürerek germe çenelerini açınız. Karşı yöndeki dönüş
yönü işlenecek malzeme takıldıktan sonra çenelerin kapanmasını
ve bu sayede parçaların gerilmesini sağlar.
Çenelerin çevrilmesi (Şekil 7):
Çeneler aynen yukarıda açıklandığı biçimde dışarı doğru çevrildi-
ğinde, bunları çıkarmak, çevirmek ve yeniden kullanmak mümkün-
dür.
Resim 7 normal konumu göstermektedir: Bu şapı Şekil 6'de oldu-
ğu gibi standart germe işlemini ve ham maddenin iç taraftan geril-
Dikkat!