Ekskavatör derinliğinin ve kanal derinliğinin
belirlenmesi (Bakınız: Şekil E)
Ölçme cihazını çukur derinliğine tam olarak
ayarlayabilmek için çukur ile ölçme cihazı
merkezinin (temel yükseklik X) arasındaki farkın
hesaplanması gerekir.
Aşağıdaki hesaplama örneği nasıl hareket
edeceğinizi göstermektedir.
Ön veriler:
– Kanal çapı 300 mm
– Kanal kenarı kalınlığı 25 mm
– Alt besleme malzemesinin kalınlığı 150 mm
Temel yüksekliğe yönelik örnek hesaplama:
– Kanal yarı çapı: 300/2 = 150 mm
– Temel yükseklik =
Kanal yarı çapı + kanal kenarı kalınlığı + alt
besleme malzemesinin kalınlığı:
150 mm + 25 mm + 150 mm = 325 mm
– Temel yüksekliği lazer ışını ile kontrol edebilmek
için, bir nivelman latası üzerinde 325 mm
yüksekliğinde bir referans noktası işaretleyin ve
bu noktayı lazer ışınının yüksekliğine getirin.
– Daha sonra çukur derinliğini nivelman latasını
kontrol etmek suretiyle belirleyebilirsiniz.
İlk kanal borusunun yerleştirilmesi
– Döşenecek kanalın ilk borusunu kanal çukuru
flanşına yerleştirin.
– Hedef tablasını kanal borusunun başına
konumlandırmak suretiyle lazer ışınının hedef
tablasının merkezinde olup olmadığını kontrol
edin.
– Daha sonra hedef tablasını kanal borusunun
ucuna yerleştirin (hedef tablası mesnedinin su
terazisi su içinde olmalıdır).
– Lazer ışını hedef tablası merkezine gelinceye
kadar kanal borusunun altını besleyin.
Ölçme cihazının kanal borusuna yerleştirilmesi
(Bakınız: Şekil F)
Bir kanal borusu yerleştirildiyse ölçme cihazı basit
biçimde boruya yerleştirilebilir.
– Kanal borusuna uyumlu uzunluktaki dayama
ayaklarını ölçme cihazına tespit edin.
– Ölçme cihazını kanal borusuna tespit edin ve
kanal zemininde olmasına ve doğru biçimde
doğrultulmuş olmasına dikkat edin.
– Hedef tablasını döşenecek borunun sonuna
yerleştirin ve bu yerleştirmenin doğru olmasına
dikkat edin (hedef tablası mesnedini takılı su
terazisi ile hassas biçimde doğrultun).
– Uzaktan kumanda cihazı yardımı ile veya ölçme
cihazı kumanda panelindeki tuşlarla lazer ışınını
hedef tablasının merkezine doğrultabilirsiniz.
Veya
Hedef tablasının önünde uzaktan kumanda
cihazı yardımı ile lazer ışınını doğrultabilirsiniz.
188 | Türkçe
Ölçme cihazının kumanda panelindeki tuşlardan
yararlanıyorsanız ve kanal çukurları arasındaki
mesafe çok büyükse, ikinci bir kişinin hedef tablası
yanında bulunması gerekli olabilir.
Kanal eğiminin kontrol edilmesi
(Bakınız: Şekil G)
Kanalın doğru eğimle döşenmesini güvenceye
almak için lazer ışının doğru olarak ayarlanıp
ayarlanmadığının kontrol edilmesi gerekli olabilir.
Bu kontrol kanal yaklaşık 8 – 15 m döşendikten
sonra yapılmalıdır.
– Bir nivelman aracı, rotasyonlu distomat veya
teodolit kullanın ve kanalın başlama noktasında
referans yüksekliğini A ölçün.
– Aynı araçla kanalın sonundaki B yüksekliğini
ölçün.
– A ve B arasındaki yükseklik farkını tespit edin.
– Başlangıç noktası ve son nokta arasındaki D
mesafesini ölçün.
Aşağıdaki formülü kullanarak eğimi hesaplayın:
Yükseklik farkı (A – B)/mesafe D * 100 =
Döşenen kanal borusunun eğimi
Ölçülen eğim istenen eğimle aynı değilse, ölçme
cihazının ayarlarını ve hedef tablasının
pozisyonunu kontrol edin.
Ölçme cihazının hassaslık kontrolü
Ölçme cihazının kalibrasyonu düzenli aralıklarla
kontrol edilmelidir. Kalibrasyonu kontrol etmeden
önce ölçme cihazının nivelman yapmasını bekleyin
(en azından 60 saniye).
Eğim hassaslığının (tamlığının) kontrolü
(Bakınız: Şekiller H1 – H3)
– Ölçme cihazını düz bir zemine yerleştirin.
– Ölçme cihazını açın ve nivelman yapmasını
bekleyin.
– Eğimi tam olarak 00.000'a ayarlayın.
– Lazer ışını hattındaki iki noktayı A ve B
işaretleyin.
Nokta A ölçme cihazından yaklaşık 0,3 m, nokta
B ise yaklaşık 30 m uzaklıkta olmalıdır.
– Bir nivelman aracını tam olarak A noktasının
üzerine yerleştirin ve lazer ışınının nivelman
latasında isabet ettiği yeri A1 işaretleyin.
– Aynı nivelman latasını doğrudan B noktasının
üzerine yerleştirin ve lazer ışınının nivelman
latasında isabet ettiği yeri B1 işaretleyin.
– Ölçme cihazını şimdi de öteki tarafa yerleştirin
(B noktasının yaklaşık 0,3 m arkasına).
– Lazer ışını B1 işaretine isabet ettiğinde
nivelman latası B noktasına yerleştirilmiş
olmalıdır. Eğer gerekiyorsa ölçme cihazının
yüksekliğini öyle ayarlayın ki, lazer ışını B1 'de
isabet etsin.
2 610 A13 727 • 13.10.10