NL
Om te zien hoe een versnellingsbak werkt, kun je dit demo-model van een
stationaire versnellingsbak opbouwen. Dat gaat snel en laat duidelijk de
werking zien. Het is belangrijk dat zich tussen de eerste en de tweede ver-
snelling een smal nullastgebied bevindt. Dan kunnen de tanden bij het ver-
wisselen van versnelling beter in elkaar grijpen.
Opdracht:
Bereken de overbrengingsverhoudingen in de eerste en tweede ver-
snelling!
Oplossing:
1e versnelling (langzaam): 20:10 = 2:1,
d.w.z. velg draait met half motortoerental
2e versnelling (snel): 10:20 = 1:2,
d.w.z. velg draait met dubbel motortoerental
Model: voertuig met versnellingsbak
(zie bouwinstructie bladzijde 16)
Nu kun je dit voertuig met een versnellingsbak bouwen. Bij iedere voertuig-
constructie wordt erop gelet dat de versnellingsbak zo min mogelijk plaats in
beslag neemt. Het voertuig heeft twee versnellingen.
28
Opdracht:
Hoe groot zijn de overbrengingsverhoudingen in de eerste en tweede
versnelling?
Oplossing:
In de tweede
(snelle) versnelling
bedraagt de over-
brengingsverhouding
10
1
0,5
=
=
20
2
.
In de tweede versnelling rijdt het voertuig dus vier keer zo snel als in de
eerste versnelling.
Ga je uit van de uitgaande as van de motoraandrijving, dan komt er nog
een ander overbrengingsniveau bij, namelijk van de beide naast elkaar
liggende tandwielen met 15 tanden op het tandwiel met 20 tanden.
Dit niveau heeft een overbrenging van
De totale overbrenging bereken je door de beide overbrengingsniveaus te
vermenigvuldigen:
2
4
8
eerste versnelling:
of 2,66:1 tweede versnelling:
*
=
1 3
3
In totaal draaien de wielen dus iets langzamer dan bij de stationaire ver-
snellingsbak (2:1 in de eerste versnelling, 1:2 resp. 0,5:1 in de tweede ver-
snelling).
Er geldt: Hoe groter de overbrengingsverhouding, des te kleiner de snelheid
bij het wiel van de uitgaande as.
Model: versnellingsbak met
achteruitversnelling
(zie bouwinstructie
bladzijde 18)
In de eerste
(langzame) ver-
snelling bedraagt
de overbreng-
ingsverhouding
20
2
=
=
2
10
1
20
4
=
15
3
1
4
2
of 0,66:1
*
=
2 3 3