Αφού τοποθετηθεί ο καθετήρας σας, είναι σημαντικό να εξετάζετε το σημείο
του καθετήρα κάθε μέρα. Εάν παρατηρήσετε οποιαδήποτε ερυθρότητα ή
ερεθισμό ή εάν ο καθετήρας μοιάζει να έχει σπάσει, να έχει διαρροή ή να έχει
μετακινηθεί ή επιμηκυνθεί, φροντίστε να επικοινωνήσετε αμέσως με τον ιατρό
σας. Μην χρησιμοποιείτε τον καθετήρα χωρίς να ενημερώσετε τον ιατρό σας.
Εάν ο καθετήρας σας βγει κατά λάθος από το σώμα σας, ασκήστε αμέσως
πίεση στην περιοχή και επικοινωνήστε με τις υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης.
Φροντίδα και συντήρηση του καθετήρα:
Ζημιά του καθετήρα
Εάν ο καθετήρας ή η σύνδεση καταστραφεί ή βγει μετά την επέμβασή σας,
σφίξτε αμέσως τον καθετήρα χρησιμοποιώντας τον σφιγκτήρα καθετήρα ή
τσακίστε (λυγίστε) τον καθετήρα και κολλήστε τον με ταινία. Ο καθετήρας
πρέπει να είναι λυγισμένος έτσι ώστε να μην μπορεί να βγει υγρό από αυτόν
και να μην μπορεί να εισέλθει αέρας σε αυτόν. Ο καθετήρας θα πρέπει να
επισκευαστεί το συντομότερο δυνατό, οπότε ενημερώστε αμέσως τον ιατρό
σας. Υπάρχουν κιτ επισκευής που κατασκευάζονται ειδικά για τους καθετήρες
Hickman™, Leonard™ και Broviac™.
Φροντίδα του σημείου
Αναλώσιμα είδη που θα χρειαστείτε:
•
Αποστειρωμένα γάντια (εάν απαιτείται)
•
3 Μπατονέτες αλκοόλης
•
Υπεροξείδιο του υδρογόνου
•
Αποστειρωμένοι βαμβακοφόροι εφαρμογείς
•
3 Μπατονέτες ιωδιούχου ποβιδόνης
•
Πακέτο αλοιφής ιωδιούχου ποβιδόνης
•
Ταινία
•
1 Αποστειρωμένη επικάλυψη επιδέσμου (διαφανής ή ταινία)
•
1 Μαντηλάκι αλκοόλης
•
1 Αποστειρωμένος 2 in. x 2 in. (5 cm x 5 cm) επίδεσμος γάζας
•
1 Αποστειρωμένος εκ των προτέρων κομμένος 2 in. x 2 in.
(5 cm x 5 cm) επίδεσμος γάζας
1.
Καθαρίστε την επιφάνεια εργασίας σκουπίζοντάς την με μια
χαρτοπετσέτα που έχετε μουσκέψει με οινόπνευμα. Στεγνώστε με
σκούπισμα ή αφήστε να στεγνώσει με τον αέρα. Μετά, τοποθετήστε τα
υλικά στην καθαρισμένη επιφάνεια.
2.
Πλένετε επιμελώς τα χέρια σας με ζεστό νερό και σαπούνι. Ξεπλύνετε
τελείως και στεγνώστε με τη βοήθεια καθαρής πετσέτας ή καινούργιων
χαρτοπετσετών.
3.
Ανοίξτε προσεκτικά το κιτ επίδεσης, ή ξετυλίξτε τα υλικά, χωρίς να
ακουμπήσετε τις εσωτερικές επιφάνειες των κιτ ή των συσκευασιών.
4.
Αφαιρέστε προσεκτικά τον παλιό επίδεσμο, ξεκινώντας από την κορυφή
του επιδέσμου και προχωρώντας προς τα κάτω. Αφαιρέστε την ταινία ή
τον επίδεσμο προσεκτικά για να αποφύγετε ερεθισμό της επιδερμίδας
σας ή το τράβηγμα του καθετήρα.
Προσοχή: Μη χρησιμοποιείτε ψαλίδια ή οποιαδήποτε εργαλεία με
αιχμηρό άκρο, καθώς αυτά θα μπορούσαν να προκαλέσουν ζημιά στον
καθετήρα.
5.
Πλύνετε τα χέρια σας ξανά.
6.
Ελέγξτε προσεκτικά το σημείο εξόδου και το δέρμα γύρω από αυτό. Εάν
παρατηρήσετε κάτι ασυνήθιστο, ολοκληρώστε τη διαδικασία επίδεσης
και, στη συνέχεια, καλέστε τον ιατρό σας.
7.
Εάν σας έχει δοθεί οδηγία να χρησιμοποιείτε γάντια, φορέστε τα
αποστειρωμένα γάντια ακολουθώντας τη διαδικασία που σας δίδαξαν.
Αφού φορέσετε τα αποστειρωμένα γάντια, προσέξτε να μην αγγίξετε
τίποτε άλλο εκτός από τις προμήθειες που χρησιμοποιούνται για τη
φροντίδα του σημείου.
8.
Καθαρίστε προσεκτικά το σημείο εξόδου του καθετήρα με μπατονέτα
αλκοόλης ή αποστειρωμένο βαμβακοφόρο εφαρμογέα, εμποτισμένο
σε υπεροξείδιο του υδρογόνου, ξεκινώντας από το σημείο εξόδου και
σπειροειδώς προς τα έξω μέχρι να καθαριστεί ένας κύκλος διαμέτρου
τουλάχιστον 8 cm. Μην επιστρέφετε στο σημείο εξόδου του καθετήρα με
μπατονέτα που έχει αγγίξει οποιοδήποτε δέρμα μακριά από το σημείο
εξόδου.
9.
Επαναλάβετε αυτό το βήμα δύο φορές χρησιμοποιώντας τις άλλες
δύο μπατονέτες. Κοιτάξτε το χρώμα που έχουν οι μπατονέτες αφού τις
χρησιμοποιήσετε για σημάδια παροχέτευσης.
10. Επαναλάβετε το βήμα 8 χρησιμοποιώντας τρεις από τις μπατονέτες
με ιωδιούχο ποβιδόνη για να καθαρίσετε ξανά την ίδια περιοχή του
δέρματος καθώς και το τμήμα του καθετήρα που θα βρίσκεται πάνω στο
καθαρισμένο δέρμα.
11. Καθαρίστε απαλά το εξωτερικό του καθετήρα με την εσωτερική
επιφάνεια ενός αλκοολούχου μαντηλιού, ξεκινώντας από το σημείο
εξόδου προς τον σύνδεσμο του καθετήρα. Μπορείτε να συγκρατήσετε
τον καθετήρα στο σημείο εξόδου με ένα άλλο αλκοολούχο μαντηλάκι για
να αποφύγετε το τράβηγμα του καθετήρα. Μην τραβάτε τον καθετήρα.
12. Αφήστε την ιωδιούχο ποβιδόνη στο δέρμα να στεγνώσει στον αέρα για
τουλάχιστον δύο λεπτά.
13. Εφαρμόστε μικρή ποσότητα αλοιφής ιωδιούχου ποβιδόνης στο σημείο
εξόδου (προαιρετικά).
14. Τοποθετήστε τον εκ των προτέρων κομμένο επίδεσμο γάζας πάνω από
την αλοιφή στο σημείο εξόδου, εφαρμόζοντάς τον σφιχτά γύρω από τον
καθετήρα. Τοποθετήστε τη γάζα 2 in. x 2 in. (5 cm x 5 cm) πάνω από την
εκ των προτέρων κομμένη γάζα και τον καθετήρα.
15. Εφαρμόστε τον επίδεσμο κάλυψης (ταινία ή διαφανή επίδεσμο)
ακολουθώντας τις οδηγίες της συσκευασίας καθώς και τις οδηγίες του
ιατρού ή του νοσηλευτή σας.
16. Τυλίξτε τον καθετήρα, ελέγξτε ότι δεν έχει τσακίσει ή συμπιεστεί και
στερεώστε τον στον θώρακα ή στον επίδεσμο με ταινία. Αυτό θα
εμποδίσει το τράβηγμα του καθετήρα στο σημείο εξόδου και μειώνει τον
ερεθισμό.
17. Στερεώνετε πάντα τον καθετήρα με τρόπο που να μπορείτε να δείτε
εύκολα το άκρο του πώματος. Ο ιατρός ή ο νοσηλευτής σας θα σας
βοηθήσουν να επιλέξετε την βέλτιστη μέθοδο στερέωσης του καθετήρα.
Στη συγκεκριμένη επιλογή, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη το είδος ένδυσης
και κανονικής δραστηριότητας. Θα πρέπει να εξετάζετε περιοδικά το
πωματισμένο άκρο για να βεβαιωθείτε ότι δεν έχει υποστεί ζημιά.
18. Σε όλες τις αλλαγές της επίδεσης, αξιολογείτε το εξωτερικό μήκος του
καθετήρα, για να προσδιορίσετε εάν έχει μετατοπιστεί ο καθετήρας. Ανά
τακτά διαστήματα επιβεβαιώνετε την τοποθέτηση του καθετήρα, τη θέση
του άκρου, τη βατότητα (ότι ο καθετήρας μπορεί να εκπλυθεί) και την
ασφαλή στερέωση της επίδεσης.
Σύσφιξη του καθετήρα
Η επιλογή του σφιγκτήρα καθετήρα είναι πολύ σημαντική, καθώς ο καθετήρας
είναι ζωτικής σημασίας για τη φροντίδα σας. Ο λάθος σφιγκτήρας μπορεί να
βλάψει τον καθετήρα. Ακολουθήστε αυτούς τους τρεις κανόνες για τη σύσφιξη:
1.
Χρησιμοποιείτε μόνο σφιγκτήρες με ομαλοποιημένα άκρα.
2.
Πάντα να συσφίγγετε τον καθετήρα πάνω από το ενισχυμένο χιτώνιο
σύσφιξης ή τη γλωττίδα ταινίας, σύμφωνα με τις οδηγίες του νοσηλευτή
σας. Ποτέ μη συσφίγγετε το ενισχυμένο τμήμα που βρίσκεται ακριβώς
δίπλα στον σύνδεσμο. (Εικόνα 3)
Εικόνα 3: Προειδοποίηση σφιγκτήρα
3.
Ακολουθήστε τις οδηγίες του ιατρού ή του νοσηλευτή σας σχετικά με το
πότε να συσφίξετε. Οι περισσότεροι καθετήρες Hickman™ και Broviac™
συνοδεύονται από προτοποθετημένους σφιγκτήρες και ενισχυμένα
χιτώνια σύσφιξης. Εάν δεν είστε σίγουροι για τον τύπο σφιγκτήρα που
πρέπει να χρησιμοποιήσετε, επικοινωνήστε με τον πάροχο υγειονομικής
περίθαλψης.
Πότε πρέπει να τοποθετήσετε σφιγκτήρα;
Ο ιατρός ή ο νοσηλευτής σας μπορεί να σας δώσει την οδηγία να συσφίγγετε
τον καθετήρα σας όποτε δεν χρησιμοποιείται. Ο καθετήρας είναι γεμάτος
με ηπαρίνη, ένα αραιωτικό αίματος που εμποδίζει την πήξη του αίματος
(γνωστό ως «κλείσιμο (lock) ηπαρίνης»), και είναι καλυμμένος και θα σας
προστατεύσει από τυχόν προβλήματα, αλλά ο σφιγκτήρας μπορεί να είναι
ένα ακόμη μέτρο ασφαλείας. Θα πρέπει πάντα να συσφίγγετε τον καθετήρα
σας κάθε φορά που ανοίγει στον αέρα, όπως κατά την αλλαγή του καπακιού
του καθετήρα ή όταν συνδέετε ενδοφλέβιες εγχύσεις στον καθετήρα σας. Να
έχετε πάντα διαθέσιμο έναν εφεδρικό σφιγκτήρα.
Έκπλυση του καθετήρα και «κλείσιμο (lock) ηπαρίνης»
Διαδικασία
Οι καθετήρες συνήθως εκπλένονται (εγχέονται με υγρό) τουλάχιστον μία
φορά την ημέρα. Ο ιατρός σας μπορεί να σας πει να εκλένετε πιο συχνά ή
λιγότερο συχνά, οπότε φροντίστε να ακολουθείτε τις οδηγίες του ιατρού σας.
31
ΜΗΝ ΣΥΣΦΙΞΕΤΕ ΕΔΩ